Gwałtowny rozwój przemysłu w powojennej Polsce postawił przed kadrą inżynierską, a przed inżynierami mechanikami przede wszystkim, zupełnie nowe i dotąd nierealizowane w takiej skali zadania, zwłaszcza w dziedzinie budowy i eksploatacji zakładów i urządzeń energetycznych. Wymagały one nie tylko kształcenia inżynierów mechaników dla potrzeb przemysłu energetycznego, lecz także opracowania nowego kierunku badań naukowych pod kątem wymogów eksploatacji, optymalizacji zużycia nośników energii oraz rozwoju i modernizacji zakładów energetycznych. Istniejąca od 1945 r. struktura Wydziału Mechaniczno-Elektrotechnicznego już pod koniec lat czterdziestych okazała się nieprzydatna dla nowych zadań. W roku akademickim 1949/50 zostały wyodrębnione dwa oddziały: Oddział Mechaniczny i Oddział Elektrotechniczny, które szybko uzyskały status dwóch nowych, samodzielnych wydziałów: Wydziału Mechanicznego i Wydziału Elektrycznego.
Dla potrzeb przemysłu energetycznego, na nowo powstałym Wydziale Mechanicznym, już jesienią 1951 r. utworzono Oddział Energetyczny pod kierownictwem prof. Wiktora Wiśniowskiego. Oddział miał za zadanie przygotowanie kadr inżynierów mechaników dla potrzeb eksploatacji urządzeń cieplnych w energetyce zawodowej i przemysłowej. Oddział Energetyczny Wydziału Mechanicznego był wtedy pierwszą tego rodzaju placówką w Polsce. Pomysłodawcami tej koncepcji byli dwaj profesorowie Politechniki Lwowskiej: Stanisław Ochęduszko, prof. zw. na Politechnice Śląskiej w Gliwicach, specjalista w dziedzinie nauki o cieple, założyciel Katedry Termodynamiki i Teorii Maszyn Cieplnych oraz Robert Szewalski, prof. nadzw. na Politechnice Gdańskiej, specjalista w dziedzinie budowy i konstrukcji turbin wielkiej mocy, założyciel i kierownik Katedry Turbin Cieplnych i Sprężarek. Później dołączyli do nich profesorowie Politechniki Wrocławskiej: Teodor Wróblewski, założyciel i kierownik Katedry Kotłów Parowych; Mieczysław Sąsiadek, kierownik Katedry i Laboratorium Pomiarów Maszyn oraz Wiktor Wiśniowski, który w 1950 r. objął Katedrę Termodynamiki. Profesorowie ci utworzyli na ówczesnym Wydziale Mechanicznym na tyle silny Oddział Energetyczny, że mógł on później przekształcić się w samodzielny Wydział Mechaniczno-Energetyczny.
Pierwszymi współpracownikami wspomnianych wyżej profesorów, którzy na trwale bądź w sposób istotny związali się z Politechniką Wrocławską oraz Wydziałem Mechaniczno-Energetycznym, byli ówcześni adiunkci i asystenci: Zygmunt Vrabetz, Andrzej Teisseyre, Marian Kwiatkowski, Adam Negrusz, Ludwik Maluga, Zbigniew Błaszkiewicz, Gustaw Gładysiewicz, a także studenci starszych lat i absolwenci: Mieczysław Teisseyre, Jerzy Stańda, Tadeusz Świerzawski, Rudolf Żamojdo, Jerzy Guzowski, Mieczysław Zembrzuski, Roman Koch i wielu innych, którzy później stopniowo uzupełniali stan kadry naukowo-dydaktycznej Wydziału.
Utworzenie Oddziału Energetycznego oraz zaprogramowany na nim kierunek kształcenia okazał się nader trafny, gdyż popyt na tak przygotowanych absolwentów przewyższał znacznie możliwości ich podaży w ramach ówcześnie obowiązującej struktury organizacyjnej Wydziału Mechanicznego. Toteż dwa lata po powstaniu Wydziału Mechanicznego, w 1953 r., z inicjatywy Teodora Wróblewskiego, Mieczysława Sąsiadka, Wiktora Wiśniowskiego - profesorów tego Wydziału oraz prof. Jana Kożuchowskiego z Wydziału Elektrycznego podjęto rozmowy nad powołaniem Wydziału Energetycznego. Różnice zdań na temat kierunków kształcenia przyszłych kadr spowodowały, że nie doszło wówczas do uzgodnienia wspólnego stanowiska. Jednakże efektem tamtej inicjatywy było przekształcenie Oddziału Energetycznego w samodzielny Wydział Mechaniczno-Energetyczny.
Na posiedzeniu Rady Wydziału Mechanicznego w dniu 9.05.1953 r. uchwalono wystąpienie z wnioskiem do Ministerstwa Szkolnictwa Wyższego o wydzielenie z dotychczasowego Wydziału Mechanicznego siedmiu katedr (w tym Katedry Matematyki „D”, która ostatecznie nie weszła w skład Wydziału) i utworzenie samodzielnego Wydziału Mechaniczno-Energetycznego Zarządzeniem Ministra z dnia 3.06.1954 r. opublikowanym w Dzienniku Urzędowym Ministerstwa Szkolnictwa Wyższego i Centralnej Komisji Kwalifikacyjnej dla Pracowników Nauki Nr 9 z dnia 15.07.1954 r. poz. 51, dokonano podziału istniejącego Wydziału Mechanicznego na dwa wydziały: Wydział Mechaniczny i Wydział Mechaniczno-Energetyczny.
Materiały źródłowe:
Księga Wydziału Mechaniczno–Energetycznego Politechniki Wrocławskiej, Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej, Wrocław, 1995; Protokół nr 3/53 z posiedzenia Rady Wydziału Mechanicznego z dnia 09.05.1953 r.; Dziennik Urzędowy Ministerstwa Szkolnictwa Wyższego i Centralnej Komisji Kwalifikacyjnej dla Pracowników Nauki Nr 9 z dnia 15.07.1954 r. poz. 51, §8
