Studenci II stopnia kierunku Energetyka jądrowa Wydziału Mechaniczno-Energetycznego PWr odwiedzili obiekty firmy JAVYS na Słowacji, poznając praktyczne aspekty likwidacji elektrowni jądrowych i gospodarki odpadami promieniotwórczymi.

Program obejmował zwiedzanie dawnej elektrowni Bohunice V1, instalacji do przetwarzania odpadów oraz składowiska w Mochovcach. Uczestnicy mieli okazję zobaczyć miejsca niedostępne podczas normalnej pracy elektrowni, m.in. budynek reaktorów i maszynownię.

Poniżej przedstawiamy sprawozdanie z wycieczki studyjnej:

"Studencka wycieczka do firmy JAVYS na Słowacji

Nasza wycieczka rozpoczęła się od wizyty w centrum informacyjnym firmy JAVYS przy elektrowni jądrowej Bohunice V1. Obejrzeliśmy film o początkach jej budowy, latach eksploatacji i wyłączeniu, zapoznaliśmy się z makietą EJ Bohunice V1 oraz zakresem działalności spółki JAVYS. Bloki jądrowe, na które składały się rosyjskie reaktory WWER-440/230, zostały wyłączone po blisko trzydziestu latach pracy, odpowiednio w grudniu 2006 r. i grudniu 2008 roku. Od tego czasu trwa złożony proces likwidacji elektrowni, którym zarządza JAVYS oraz inne instytucje państwowe.

Po otrzymaniu przepustek i kontroli tożsamości udaliśmy się do kompleksu instalacji związanych z przetwarzaniem odpadów nisko- i średnio-radioaktywnych. Naszymi przewodnikami byli specjaliści z firmy JAVYS. Mieliśmy okazję zobaczyć, jak przebiega proces pakowania odpadów promieniotwórczych do specjalnych beczek, które następnie są sprawdzane pod kątem szczelności i bezpieczeństwa. Widzieliśmy też kontenery, w których przechowuje się odpady radioaktywne. Nasi opiekunowie z JAVYS na każdym kroku uzupełniali cennymi informacjami poszczególne etap procesów, jak i również przedstawili działanie i obsługę maszyn oraz urządzeń.

Następnie udaliśmy się do dawnej maszynowni, w której niegdyś pracowały cztery turbozespoły. Dostarczana do nich energia w postaci gorącej pary wodnej (wytworzonej w wytwornicach pary) w turbinach parowych była przekształcana na energię mechaniczną, a następnie w generatorach konwertowana w energię elektryczną i przesyłana do sieci elektroenergetycznej. Choć maszyn już tam nie było, sama konstrukcja robiła wrażenie. 

Kolejny etap zwiedzania wymagał od nas specjalnego ubioru. Przed wejściem do budynku reaktorów swoje prywatne ubrania zamieniliśmy na białe (damskie) lub żółte (męskie) kombinezony. Również skarpety i buty musieliśmy zmienić!

Wejście do obiektu, w którym kiedyś znajdowały się reaktory jądrowe było ekscytujące. Zwłaszcza dla nas studentów, którzy dopiero rozpoczynają swoją przygodę z energetyką jądrową. Możliwość zobaczenia z bliska śladów po rurociągach obiegu chłodzenia (obiegu pierwotnego), struktury osłon biologicznych czy pozostałości po różnych systemach reaktorów jądrowych wywarło niesamowite wrażenie. Byliśmy m.in. w dawnym magazynie świeżego paliwa jądrowego, w miejscach gdzie stały główne pompy obiegu chłodzenia reaktora i wytwornice pary, w dawnym basenie paliwa wypalonego. Zwiedziliśmy miejsca, do których nie moglibyśmy wejść podczas normalnej pracy elektrowni.

Po kilkugodzinnym intensywnym zwiedzaniu obiektów jądrowych, udaliśmy się do pobliskiej Trnavy. Bardzo urokliwego miasta, gdzie czas wolny spędziliśmy zwiedzając m.in. zachowane dawne fortyfikacje miejskie oraz klimatyczny rynek z zabytkowymi kamienicami.

Drugiego dnia udaliśmy się do drugiego obiektu zarządzanego przez JAVYS - składowiska odpadów promieniotwórczych w okolicy wsi Mochovce. Po krótkiej prezentacji w centrum informacyjnym weszliśmy na teren składowiska. Udaliśmy się do ogromnej hali, w której odpady nisko- i średnioaktywne są przechowywane w specjalnych szczelnie zamkniętych włókno-betonowych kontenerach. Każdy z nich był starannie oznaczony i zabezpieczony, co dokładnie obrazuje, jak wymagające są procedury bezpieczeństwa. Mieliśmy też możliwość zejścia pod ziemię, gdzie znajduje się system tuneli z urządzeniami monitorującymi składowisko. Tam pracownicy JAVYS wyjaśnili nam, jak działa wentylacja i systemy zabezpieczeń, które zapewniają, że składowisko jest całkowicie bezpieczne dla ludzi i środowiska. W innej hali, w której składowane są odpady bardzo nisko-radioaktywne, widzieliśmy układanie worków budowlanych „Big Bag” wypełnionych gruzem z likwidowanej EJ Bohunice V1. W jeszcze innej hali był skład medycznych odpadów radioaktywnych, przechowywanych w specjalnych metalowych pojemnikach.

Po zakończeniu zwiedzania składowiska pojechaliśmy w okolice elektrowni jądrowej Mochovce, gdzie znajduje się kompleks z czterema reaktorami jądrowymi WWER-440/213 (pracują trzy bloki jądrowe, a czwarty jest w fazie rozruchu). Choć nie zwiedzaliśmy tego obiektu, to widok potężnych chłodni kominowych i zabudowań elektrowni utwierdził nas w przekonaniu, jak ważną rolę odgrywa energetyka jądrowa w systemie elektroenergetycznym Słowacji. 

W drodze powrotnej do hotelu udaliśmy się do Nitry – jednego z najstarszych miast Słowacji. Spacerując po starówce mieliśmy okazję podziwiać urokliwe uliczki z zabytkową zabudową oraz piękną panoramę miasta widzianą z wzgórza zamkowego. W relaksującej atmosferze, odpoczywając w ogródkach letnich wspólnie wymienialiśmy się wrażeniami i spostrzeżeniami z wycieczki.

Wyjazd był dla nas cennym doświadczeniem, okazją do zrozumienia, jak wygląda praktyczna strona likwidacji obiektów jądrowych i gospodarki odpadami radioaktywnymi. Zobaczyliśmy, że procesy te są prowadzone z najwyższymi standardami i procedurami bezpieczeństwa, co jest niezwykle istotne dla przyszłych inżynierów w tej branży. Dopełnieniem naszej wycieczki były wizyty w pięknych słowackich miastach, dzięki którym poznaliśmy bogactwo kulturowe naszych południowych sąsiadów. Wycieczka była również doskonałą okazją do integracji i wspólnie spędzonego czasu w miłej atmosferze i malowniczych krajobrazach Słowacji.

Dziękujemy firmie JAVYS oraz naszym opiekunom (dziekan prof. Piotr Szulc, prodziekan dr inż. Andrzej Tatarek) za możliwość uczestniczenia w tej wyjątkowej wycieczce. Mamy nadzieję, że to dopiero początek naszych praktycznych doświadczeń w świecie energetyki jądrowej! 

Studenci studiów II stopnia na kierunku Energetyka jądrowa,

Wydział Mechaniczno-Energetyczny,

Politechnika Wrocławska"